جمیله بوپاشا

ملیت : بوسنی و هرزگوین   -  قرن : 20

جمیله بوپاشا نهم فوریه ۱۹۳۸ در سنت لوژن الجزیره در الجزایر به دنیا آمد. او یک فعال سیاسی و از اعضای مهم جبهه آزادیبخش الجزایر بود که برای آزادی الجزایر تلاش می‌کرد.

بوپاشا در سال ۱۹۶۰ دستگیر و در فرانسه زندانی و شکنجه شد و با استقلال الجزایر آزاد شد. حکم اعدام او در سال 1961 صادر شد اما بعدا به موجب موافقتنامه‌های ایفیان که در هفتم ماه مه سال  1962 به تصویب اولین مجلس ملی الجزایر مستقل رسید آزاد شد.

جمیله بوپاشا انقلابی اسطوره ای نهضت آزادیبخش الجزایر در برابر استعمار ظالمانه فرانسه ، چند روزی است که به دعوت رئیس رسانه ملی مهمان ایران اسلامی است. وی برای بسیاری از حرکت های ضد استعماری و آزادیخواهانه نیم قرن گذشته جهان سمبل و الهام بخش مقاومت و تسلیم ناپذیری بوده است ، و درباره زندگی و مبارزات او به عنوان یک زن مسلمان انقلابی کتاب ها و مقالات بسیاری نوشته شده است ، اما از آنجا که شاید ایشان برای نسل جدید ما کم تر شناخته شده است در مطلب زیر سعی داریم هر چند به اختصار به معرفی این شخصیت انقلابی و دیدگاه های او درباره انقلاب اسلامی ایران بپردازیم:
 

زندگینامه

در دامن خانواده ای که اعضای آن در مبارزات رهایی بخش الجزایر فعال بودند بزرگ شد. جمیله با نام مستعار خلیدا در شرایطی به جنبش مقاومت پیوست که تعداد فعالان زن در جبهه رهائی بخش الجزایر«اف ال ان» (FLN) بسیار اندک بود. وی که به عنوان امدادگر کار می کرد در سال 1960 همراه پدر، خواهر و شوهر خواهرش در خانه دستگیر شد. به او نسبت بمب گذاری در دانشگاه را دادند، اتهامی که هرگز ثابت نشد. این نوع اتهامات توسط استعمارگران فرانسوی برای انتقامجویی از فعالین جنبش ملی مقاومت الجزایر امری رایج بود.  
 
زمانی‌که در زندان حسین دی زندانی بود ، به وسیله آتش سیگار، شوک الکتریکی و ... شکنجه شد و وحشیانه مورد آزار قرار گرفت. لذا او و وکلایش ادعای حیثیت نمودند و دادگاه اعاده حیثیت جمیله به یکی از جنجالی‌ترین محاکمات فرانسه و الجزایر تبدیل شد. یک وکیل تونسی ‌الاصل فرانسوی به نام ژیزل حلیمی مسئولیت دفاع از جمیله را بعهده گرفت و توانست او را به زندان فرانسه منتقل نماید. چون در الجزایر این خطر وجود داشت که او را در سلول زندان به قتل برسانند، زیرا شکنجه گران فرانسوی تلاش می کردند که شواهد جنایاتشان را از بین ببرند تا اعمالشان افشاء نشود.  
 
پس از این ماجرا، فرانسوا ساگان (Francoise Sagan) در نشریه هفتگی اکسپرس (L´Express) مقاله ای با عنوان (زن جوان و بزرگوار) منتشر و اعلام کرد او از این که فرانسوی است، احساس شرم می کند. نوشته های سیمون دوبوار و ساگان آغاز یک روند بسیار روشنگرانه بود. کمیته ای به ریاست سیمون دوبوار برای جمیله بوپاشا تاسیس شد. اعضای این کمیته متشکل بودند از : الزا تریولت (Elsa Triolet) نویسنده، همکار و همسرش لویی آراگون (Louis Aragon) شاعر معروف فرانسه، امه سه زر (Aime´ Ce´saire) ، ژان – پل سارتر (Jean-Paul Startre) فیلسوف معروف فرانسوی و همسر دوبوار، ژنوییه دوگل آنتونیو (Genevie´ve de Gaulle Anthonioz) وژرمن تیلون (Germaine Tillion) زنان مبارز جنبش مقاومت فرانسه علیه اشغال نازی که در آن زمان به اردوگاه آلمان نازی در راونزبروک (Ravensbrück) تبعید شده بودند. ژیزل حلیمی (Gise´le Halimi) وکیل سرشناس همراه با سیمون دوبوار شرح حال مستندی در باره جمیله نوشتند که در سال 1962 تحت عنوان «جمیله بوپاشا» منتشر شد.
 
پیکاسو تصویری از این زن جوان مبارز کشید، آرشیتکت و هنرمند شیلیایی روبرتو ماتا (Roberto Matta) تصویری را به نام «دردهای جمیله «(Djamilas Qualen) به وی تقدیم کرد، آهنگساز ایتالیایی لویجی نونو (Luigi Nono) آهنگی به نام » آهنگ زندگی و عشق» برای جمیله سرایید.  
 
پس از قرارداد اوویان (Evian) در سال 1962که به استعمار فرانسه پس از 130 سال پایان داد و فرانسه مجبور شد جنگ کثیف استعماری در الجزایر را متوقف سازد ، الجزایر استقلال خود را بازیافت و جمیله بوپاشا که ابتدا به اعدام محکوم شده بود، از زندان آزاد شد. جمله معروف او در زندان فرانسوی ها این بود: « هنگامی که خلق اراده زندگی میکند سرنوشت باید به او بگوید چشم . شبهای تاریک باید رخت بربندد و زنجیرها باید از هم بگسلد». 

جمیله ازدواج کرد، صاحب سه فرزند شد و به عنوان منشی مشغول به کار شد. در سال 1981، در تظاهرات اعتراضی به قانون خانواده در الجزایر شر کت کرد.
 
سرگذشت این بانوی مجاهد الجزایری در کتابی به نام خودش و به قلم سیمون دو بوار نویسنده و روشنفکر صاحب نام فرانسوی به رشته تحریر در آمده است. در این کتاب به تجاوزهای گروهی و تجاوزهای وحشیانه از جمله با بطری و انواع دیگر شکنجه های رایج در زندان های نیروهای فرانسوی اشاره شده است. او در این کتاب نوشته است: داستان حاضر، سرگذشت دختر بیست و سه ساله‌ی الجزایری است با نام "جمیله بوپاشا" که به عنوان مامور ارتباط جبهه‌ی نجات ملی الجزایر، از طرف نظامیان فرانسوی مورد شکنجه‌های وحشیانه از جمله هتک حرمت قرار گرفت.
 
به تصریح نگارنده: «در ماجرای جمیله بوپاشا، آن‌چه خارق‌العاده و استثنایی می‌نماید، خود حقایق نیست بلکه پرده‌ای است که روی آن‌ها کشیده می‌شود. سماجت و بردباری یک زن وکیل مدافع، غرور و علو روح دختری شنکجه دیده و شاکی، استفاده‌ی بهینه از فرصت و شهامت حرفه‌ای یک قاضی، دست به دست هم داده‌اند تا پرده‌ی سیاه شب ظلمانی و مه‌ آلودی را که هفت سال بر جنایات فرانسه استعمارگر که تحت عنوان مقابله با اعمال خرابکارانه انداخته شده بود، دریده شود. در راه دریده شدن نقاب نفرت‌انگیز جلادان فرانسوی، ژنرال آیره، فرمانده‌ی عالی نیروهای فرانسوی در الجزایرنیز می توانست شهادت اما ارتش فرانسه با دریده شدن نقاب چهره‌ی دژخیمانی که جمیله را شکنجه کردند، مخالفت کرده است».
 
سیمون دوبوار در سال 1962 در نگاه به جنبش مقاومت الجزایر علیه استعمار فرانسه نوشت: کافی نیست که فقط علیه جنایتی که درحق جمیله صورت گرفته برخیزیم بلکه باید علیه برخوردهای به همان سان جنایتکارانه علیه همرزمان او سر به شورش برداریم.او از فرانسویان خواست که در برابر جنایت کشورشان سکوت نکنند، خود را تنها به محکوم کردن این یا آن روش استعمارگرانه محدود نسازند بلکه توجه داشته باشند که دولت در پی کسب حمایت و مشروعیت از آنها برای ادامه جنگ استعماری است . او از فرانسویان خواست تا جنگ و حکومت را محکوم کنند…. حکومتی را که دربرابر ارتش زانو زده است.

او خطاب به فرانسویان گفت:هر کاری که لازم باشد انجام دهید تا مردود شمردن جنگ توسط شما به اقداماتی بی خاصیت تنزل نکند…. شما دیگر نمی توانید بهانه آورده و بگوئید ما از جنایت هائی که صورت می گیرد بی اطلاع بوده ایم.
 
پنجاه سال بعد از استقلال الجزایر در سال 2012 فیلم تلویزیونی «برای جمیله» به کارگردانی کارولین هوپرت خواهر هنرپیشه ایزابل هوپرت ، بار دیگر خاطره این زن مبارز را زنده کرد.اما جمیله از این فیلم تلویزیونی ابراز تاسف کرد، زیرا از نظر او این فیلم اساسا بر روی شخص وی متمرکز شده و کمتر به جنبش رهایی بخش مردم الجزایر پرداخته است.
 
حضور زنان مبارز در انقلاب الجزایر بسیار مشهود بود. جمیله بوپاشا، صحیه، حسیبه بن بوعلی، بهیه و جمیله بوجرید، در تاریخ مبارزات انقلاب الجزایر جایی مخصوص دارند. این زنان یا در مبارزه نابرابر با رژیم استعمارگر فرانسه ، سلاح بر کف جان خود را از دست دادند، یا بعد از تحمل شکنجه های فراوان به شهادت رسیدند. نقش زن الجزایری در روند استعمارزدایی از الجزایر به قدری اهمیت داشت که استمعارگران می گفتند: «اگر بر زنها پیروز شویم، باقی چیزها به دنبال آن درست خواهد شد».  
 

دیدار آقای ضرغامی با خانم بوپاشا 

رئیس سابق سازمان صدا و سیمای ایران که در سال 1388 به الجزایر سفر کرده بود، با خانم جمیله بوپاشا انقلابی بزرگ الجزایر نیز دیدار و از مبارزات این بانوی مجاهد در برابر استعمار فرانسه تقدیر کرد. خانم بوپاشا که به شدت تحت تأثیر هیئت ایرانی قرار گرفته بود احساسات عمیق خود را نسبت به ملت و رهبر ایران با سخنانی گرم و صمیمانه ابراز کرد. بوپاشا از ایستادگی و مقاومت غرور انگیز جمهوری اسلامی ایران در مقابل استکبار جهانی اظهار خوشحالی کرد .  
 

دیدار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بوپاشا 

حسینی وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی سابق نیز که در سال 1390 به منظور شرکت در مراسم اعلام تلمسان یکی از شهرهای الجزایر به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام به این کشور سفر کرده بود با جمیله بوپاشا مبارز معروف الجزایری و نیز جمعی از زنان و مردان مجاهد و مبارز الجزایری که سالها با استعمار فرانسه مبارزه کرده اند دیدار و گفتگو کرد. در آن دیدار نیز جمیله بوپاشا از ایستادگی مردم ایران در برابرسلطه طلبی آمریکا تجلیل کرد . 

بوپاشا با ستایش ایستادگی و مقاومت مردم ایران در برابر زیاده خواهی قدرت های استکباری گفت: انقلاب اسلامی مردم ایران نقطه عطفی در تحولات جهانی بود و ایستادگی مردم ایران در برابر فشارهای غرب، باعث ایجاد اعتماد به نفس در سایر ملل اسلامی شده است.  
 

بازدیدبوپاشا ازپشت صحنه "آوازهای سرزمین من" 

خانم جمیله بوپاشا همچنین بعد از ظهر امروز در بازدید از پشت صحنه مجموعه "آوازهای سرزمین من" می گوید: داعش ساخته و پرداخته استعمارگران، یعنی آمریکا و رژیم صهیونیستی،است و در تلاش است به گونه‎ای افکار عمومی جهان را ضد مسلمانان تهییج کند، اما این رفتارها محکوم به شکست است .  
 
وی با مشاهده صحنه‎هایی از این فیلم که جنوب لبنان را به تصویر می کشید،می افزاید: برای لحظاتی یاد اتفاقاتی افتادم که در انقلاب الجزایر رخ می داد و ما با مبارزه مسلحانه در برابر اشغالگران ایستاده بودیم.  
 

دیدگاه ها 

از دیدگاه جمیله بوپاشا قدس شریف قبله اول مسلمین و مرکز توجهات جهان اسلام است. باید مراسم روز قدس در تمامی کشورهای اسلامی و سراسر جهان با شکوه تمام برگزار شود. کشورهای اسلامی باید به مسئله قدس اهتمام و توجه بیشتری داشته باشند و پیام آن را به نسل های آینده منتقل کنند. وی جمهوری اسلامی ایران را کشوری بی نظیر در میان کشورهای اسلامی توصیف می کند و اظهار می کند: خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران در سال های گذشته در فناوری های مختلف پیشرفت های بسیاری داشته است.

وی می افزاید: همواره پیگیر اخبار ایران به خصوص در اخبارمربوط به دستاوردهای علمی و فناوری های هسته ای آن هستم.

او که با ابراز شعف و خوشحالی فراوان درباره پیشرفت های کشورمان سخن می گوید، امیدوار است که ایران اسلامی در آینده نزدیک به مراحل نهایی از فناوری های هسته ای دست یابد. این چهره نام آشنا همچنین آرزو دارد که نخستین فردی باشد که شلیک اولین موشک به سمت رژیم صهیونیستی را کلید بزند.  
 
جمیله بوپاشا در سفر به تهران که به دعوت مهندس ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما صورت گرفته است با بیان اینکه استعمار فرانسه می‌خواست زنان الجزایری در جهل بمانند تاکید کرد: ما متوجه شدیم با فرهیختگی و کسب علم و دانش می‌توان با استعمار مقابله کرد.
 
بانوی مقاومت الجزایر ادامه داد: ما همچنین در مقابل تروریسم ایستادگی کردیم چون تروریسم باعث فساد و تباهی می‌شود. 

بوپاشا با اشاره به اینکه استعمار فرانسه تلاش می‌کرد همه ارکان زندگی الجزایری ها را بگیرد گفت: زنان مقاوم الجزایر در مقابل آن‌ها ایستادگی کردند و اجازه ندادند استعمار دین آن‌ها را بگیرد و به آن‌ها آسیب بزند.
 
وی با اظهار امیدواری به اینکه هر چه زودتر تحریم‌های سنگین از ایران برداشته شود می گوید: آرزو می‌کنیم تمام ملت‌هایی که به مانند ایران دنبال صلح و دوستی هستند موفق شوند.
 

بدرقه جمیله بوپاشا

مراسم بدرقه جمیله بوپاشا، بانوی مبارز الجزایری که چند روزی را میهمان رسانه ملی در ایران بود، با حضور جمعی از مدیران صدا وسیما برگزار شد.

در مراسم بدرقه ای که رسانه ملی برای وی برگزار کرد ضمن تشکر از میهمان نوازی مدیران صدا و سیما، مردم و مسئولان جمهوری اسلامی از پای بندی مردم ایران به نظام جمهوری اسلامی، قدردانی کرد.

وی گفت: در کنار میهمان نوازی و رفتار گرم ایرانیان، ایران به ویژه تهران را بسیار زیبا دیدم و پیشرفت های علمی و فنی در این کشور کاملا مشهود است. او به ملاقات‎هایی که با زنان فرهیخته و مبارز ایران داشت اشاره کرد و گفت: زنان ایرانی مانند زنان مبارز الجزایر در دوران انقلاب و جنگ، مبارزات ارزشمندی را در برابر ظالمان داشته اند که مرور این مبارزات برای من جالب توجه بود.

او احساسش از زیارت بارگاه امام رضا (علیه السلام) را بیان کرد و گفت: در این زیارت حالات معنوی خاصی به من دست داد که در پی آن از اطمینان خاطر و آرامش وصف ناپذیری برخوردار شدم.

همچنین افزود: رسانه های غربی تلاش می کنند واقعیات جمهوری اسلامی را به گونه ای دیگر منعکس کنند، اما در این سفر از نزدیک با واقعیت های انقلاب اسلامی آشنا شدم و دریافتم تا چه حد هجمه های تبلیغی علیه این کشور در رسانه های غربی وجود دارد.

خانم جمیله بوپاشا در پایان این سفر برای مردم و مسئولان ایرانی شادکامی و موفقیت آرزو کرد.

منابع:
1. همشهری آنلاین
2. مشرق
3. کیهان